NATO’nun İskandinav ülkeleri ve Ukrayna üzerinde yayılmacı siyasetine karşı Rusya’nın Putin ve Primakov Doktrinleri kapsamında geliştirmiş olduğu stratejiler bulunmaktadır. Moldova & Transdinyester ve Donbass Savaşı sırasında Donetsk ve Lugansk’ta kurulan De Facto olarak tanımlanan Halk Cumhuriyetleri Rusların ayrılıkçı hareketleri baz alan demografik yapı stratejisini ortaya koymaktadır.

Amerikan derin devlet sistematiğine hizmet eden analizler, stratejiler ve senaryolar üreten RAND Corp ve Silkroad Studies gibi kuruluşlarda ‘Overextending and Unbalancing Russia’ ve ‘Experts’ Scenarios and Russia’s Future’ gibi Rusya’nın aşırı büyümesi, dengesizliği, Sovyet rejimi dönemindeki eski topraklarına yönelik ve geleceğine dair kapsamlı raporlar sunarak Rusya aleyhine derin planlar yapmakta ve sahada da faaliyetlerini icra etmektedirler.

Sovyetler Birliği 1991'de dağıldıktan sonra yeni devletler kuruldu. ‘Dinyester Nehrinin Ötesi’ anlamına gelen Transdinyester, SSCB'nin dağılmasından beş gün sonra bağımsızlığını ilan etti. Moldovalılar Amerikan yaşam tarzını hayal ederken, Transdinyesterliler Mihail Gorbaçov'un modelini takip ettiler: hem demokratik hem de komünist bir ulus inşa etmek aynı zamanda pasaport alabilmek için de Rus makamlarına başvurmak. ABD, 1990’lı yılların başında bu De Facto ülkeyi yok etmeye çalışıp Moldova’yı Rusya’ya karşı kullanmak istemiştir. Bu derin stratejik planı ön göremeyen Rusya eski Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in Rusya'sı Transdinyester’i yalnızlığa itti. Buna rağmen Transdinyesterliler kendilerini müdafaa ederek, özgürlüklerini kazandı.

Transdinyester’de bulunan Dinyester nehrinin direkt Karadeniz’e akması ve kıyı ile olan bağlantısı, etnik kimlik olarak Rusların çoğunlukta olması ve Ukrayna ile sınır bağlantısı gibi jeopolitik ve jeostratejik unsurlar bölgeye hâkim olmak isteyen Rusya Federasyonu’nun farklı siyasi ve askeri stratejiler geliştirmesini sağlamıştır. Buna mukabil Ukrayna’nın da istihbarat çalışmaları dahil Transdinyester rejimine yönelik faaliyetleri dikkat çekmektedir.

1948 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde kurulmuş olan düşünce kuruluşu RAND’a bağlı uzmanlar tarafından Rusya’nın genişlemesine ilişkin jeostratejik, jeopolitik, petrol ve doğalgaz ticareti, enformasyon, maliyet ve risk analizi dahil birçok farklı alanlarda detaylı bir çalışma yaparak Rusya’nın lehine ve aleyhine olabilecek durumlar incelenmiştir. Aşağıdaki hususlar gözlenerek senaryo niteliğinde ortaya konmuştur:

• Avrupa’nın Rusya dışındaki tedarikçilerden gaz tedarik edebilme kabiliyetini arttırmak ve sıvılaştırılmış doğalgaza (LNG) ilişkin projeler üreterek FSRU (Yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma Ünitesi) gemi teknolojisini geliştirmek.
• Nitelikli işgücünün ve iyi eğitimli gençlerin uluslararası burs ve teşvikler ile Rusya’dan göç etmesini sağlamak.
• Rusya’nın en büyük kırılganlık ve zafiyet noktalarından olan Ukrayna ile bir çatışma haline girmesi ve mali açıdan büyük bir krize gitmesini sağlamak.
• Transdinyester’deki De Facto devlet rejimini bozarak, Rus Barış Kuvvetlerini ilgili bölgeden çıkarmak.
• Rus muhalefeti ve kamu kurumlarındaki yolsuzluk üzerinden yazılı ve görsel medya aracılığıyla devletin meşrutiyetinin sorgulanmasını sağlamak ve kamu yararının gözetilemediği algısının oluşturularak siyasi dalgalanmalar ve protestolara sebebiyet vermek.
• Asya ve Avrupa bölgelerinde özellikle taktik nükleer silahlar konuşlandırarak Rusya’nın hava savunma maliyetini arttırmak.
• ABD ve Müttefik Deniz Kuvvetlerinin Rus varlığının olduğu yerlerde deniz gücünü arttırmak ve bunun karşılığında Rusya’nın da deniz savunmasındaki maliyetini arttırmak.
• Rusya’nın genişlemesi aynı zamanda askeri ve siyasi varlıklarında dengesizleşmesine ve mali açıdan da zayıflamasına sebebiyet vermek.

Silkroad’ta ise Rusya’nın geleceğine ilişkin olan senaryolar şu şekildedir:

• Tayvan Boğazı’ndaki Amerika ve Çin’in çatışmasına ilişkin Çin hükümeti askeri olarak Rusya’dan destek isteyebilir ve ilgili deniz coğrafyasında Ruslar ile birlikte krize karşı askeri tatbikatlar yapabilir.
• Rusya’nın nüfuz sahibi Kafkasya’da Bir Kuşak Bir Yol Projesi kapsamında Çin’in diplomatik nüfuzu artmakta, Rusya’nın eski Sovyet ülkelerini çevreleme stratejisi gibi Çin’de yaptığı uluslararası enerji ve yol projeleri, antlaşmalar ile aynı çevreleme stratejisini uygulamaktadır.
• Batı, Moskova ve Ukrayna arasındaki anlaşmazlık ve savaşın sadece Rus lider Putin’in bir savaşı olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca Putin sonrası, Rusya eski devlet başkanı Boris Yeltsin’in son yıllarındaki yönetimi gibi bir proto-demokrasi anlayışının vuku bulacağından söz edilerek Putin rejimi pasifize edilmek istenmiştir.
• Rusya’nın önümüzdeki yıllar içerisinde yavaş bir siyasi ve ekonomik çöküş yaşayacağı ve akabinde iç çatışmanın yaşanacağı ve devletin parçalanacağı ifade edilmiştir ve aynı zamanda Putin rejiminin ve Putinizm yanlılarının da ABD çıkarları doğrultusunda modifiye edileceğinden bahsedilmiştir.
• Batı ve ABD’nin silah ve askeri gücünün desteğiyle Ukrayna’nın başarılı etkili saldırısı sonrası Rus Lider Putin, müzakereler için masaya oturtulabilir.
• Putin sonrası Rusya’nın geçiş dönemi şu şekilde belirlenecektir: Putin'in güç kullanarak ya da yarı-yasal yollarla iktidardan uzaklaş(tırıl)ması ya da fizyolojik nedenler içeren bir senaryoda Putin'in zorla görevden alınması durumunda bazı bölgeler bunu kabul etmeyebilir. Silahlı çatışmalar ve ülkenin iç politikasında meydana gelecek sonuçlar neticesinde Rusya’nın bölünmesi mümkün hale gelebilir. Kaos, kanunsuzluk ve bozulma ile beraber hızlı bir şekilde bu süreç gerçekleşecektir.

Olası senaryolarda Türkiye Cumhuriyeti’ne düşen görev; AB ve ABD destekli Moldova’nın Gagavuz topraklarını işgaline karşı, Gagavuz Cumhuriyeti’nde yer alan Türk soydaşlarımızın korunması ve bekası için paramiliter bir güç olan Bucak Taburu (Budjak Battalion)’nun desteklenmesidir.

Kaynaklar:

1. https://www.voltairenet.org/
2. https://www.silkroadstudies.org/resources
3. https://www.rand.org/pubs/research_briefs/RB10014.html
4. https://yildiz.academia.edu/AhmetOven
5. https://sputniknews.com.tr/20230309/transdinyester-liderine-yonelik-suikast-girisimi-engellendi-1068026689.html
6. https://balkaninsight.com/2022/08/19/on-republic-anniversary-moldovas-gagauz-look-to-moscow-and-chisinau/

* Makalelerdeki fikirler yazarına aittir ve TÜRKSAM'ın editöryal politikasını yansıtmayabilir.