Anadolu Haber Ajansı’na göre, ABD Dışişleri Bakanlığı Ukrayna’ya tedarik ettiği silahlar için takip planı hazırladıklarını duyurdu. ABD, Rusya’nın silahları ele geçirerek, yanılma operasyonunda kullanılabileceği endişesi ve Amerikan silahlarının propaganda amacıyla kullanılma ihtimaline karşı önlem kararı aldı. ABD, silahların sayım ve takibi için Ukrayna hükümetine yardımda bulunacağını açıkladı.

Hazırlanan planda, “ABD'nin önceliği, Ukrayna'nın topraklarını Rusya'nın daha fazla işgaline karşı savunmak için ihtiyaç duyduğu silahlara sahip olmasını sağlamaktır. Ukrayna'nın topraklarının kontrolünü elinde tutmasını sağlamaya yardımcı olmak, Rus kuvvetleri, Rusya'nın desteklediği güçler ve devlet dışı aktörler tarafından silahların yasa dışı yollarla başka şekilde kullanmasını sınırlamanın birincil yoludur” ifadelerine yer verildi.

Açıklamanın devamında, “Ukrayna hükümeti, muharebenin kaotik doğasının bunu zorlaştırabileceğini kabul etmemize rağmen, transfer edilen ABD menşeli savunma teçhizatını uygun şekilde korumayı ve hesaba katmayı taahhüt etti. Silahların, özellikle de Taşınabilen Hava Savunma Sistemleri (MANPADS) ve Tanksavar/Çok Amaçlı Taktik Güdümlü Füzeler (ATGM'ler) dahil olmak üzere hassas ve gelişmiş konvansiyonel silahların uygun şekilde koruma altına alınması ve çatışma sonrasında toplanması bölgesel güvenlik için esastır” denildi.

Kontrol ve takip planının amacı şu şekilde ifade edildi: “Rusya muhtemelen bu silahları karşı önlemler geliştirmek, propaganda yapmak veya yanıltma operasyonları yürütmek için de kullanacak. Savaşlar, silahların hırsızlık veya yasadışı satışlar yoluyla özel ellere geçmesi için fırsatlar sağlayabilir, bazen de on yıllarca süren silah karaborsalarına neden olabilir. 1990'larda Balkan Savaşları'ndan sonra meydana geldiği gibi, çeşitli suç ve devlet dışı aktörler, çatışma sırasında veya sonrasında Ukrayna'daki kaynaklardan silah almaya çalışabilir.”

TÜRKSAM Haber Analiz

ABD-Rus ilişkilerine baktığımızda, Soğuk Savaş dönemi boyunca, nükleer silahları tehdit unsuru olarak kullanarak, diplomatik açmazlar içinde, istihbarat savaşları askeri ve siyasi rekabetle geçmiştir. Berlin Duvarı’nın yıkılışını takip eden yıllarda Sovyet Rusya’nın siyasi haritası küçülmüş, Rus hakimiyeti altında var olan birçok devlet bağımsızlığını kazanmıştır. ABD, evrensel olarak tek kutuplu siyaset argümanı ile Ortadoğu ve Ön Asya’da işgal hareketlerine başlamıştır. 11 Eylül 2001’de El-Kaide tarafından İkiz Kuleler’e saldırı düzenlenmesi, ABD’ye müdahalecilik fırsatı vererek Afganistan’ı işgal etmesi ile sonuçlandı. Rusya-ABD arasında yıpranan Afganistan’ın işgalinin ardından Irak da ABD tarafından işgal edildi.

Rus siyaset sahnesine Vladimir Putin’in çıkması ile birlikte, daha önce ABD karşısında güç kaybeden Rusya, yeniden yapılanma sürecine girerek uluslararası siyasetteki otonomisini güçlendirmeye başlamıştır. Aynı zamanda tekrar Asya’da bir güç merkezi haline gelmiştir. ABD-Avrupa ile Rusya-Çin ilişkileri çerçevesinde tekrar Batı-Doğu eksenli blok oluşmuştur.

Rusya-ABD ilişkileri tarihsel süreç içerisinde çok yönlü açmazlar çerçevesinde kutuplaşarak ilerlemiştir. İki ülkenin birbirine karşı duyduğu güvensizlik sebebiyle karşılıklı olarak geniş istihbarat ağının oluşmasına sebep olmuştur. ABD’nin Rusya’ya karşı her adımda temkinli olması Soğuk Savaş dönemi sürecinde derinleşmiştir. 

Rusya-Ukrayna Savaşı’nda Ukrayna’yı destekleyen ABD, Ukrayna’ya sağladığı silahlı teçhizat desteğini kontrol altına alma kararı, Rusya’nın siyasi ve askeri manevralarına karşı tedbir amacı taşımaktadır. Bununla beraber ABD’nin Rusya konusundaki endişesi, uç noktada olan bir güvensizlik temelindeki geçmişten bugüne gelen sürece dayanmaktadır. Geçtiğimiz günlerde İran’ın Rusya’ya silahlı insansız hava aracı satışına dair iddialar, savaş sahasında bulunan İran menşeli teçhizatlara dayandırılmıştı. İran, Rusya-İran Güvenlik İş Birliğine dayanarak savaş öncesinde, İran menşeili silahlı insansız hava araçlarının satışı yapıldığını ve savaşı desteklemediğine dair açıklamalarda bulunmuştu. Olası Rus provokasyonunda, Amerika ve Avrupa’nın İran hakkında iddia etmiş olduğu gibi, savaş sahasında Rus cephesinde ABD menşeili silahlı teçhizatın kullanılmasının tespiti, açıklanamaz bir durum ve belirsiz sonuçlara sebep olabilir. Amerika’nın bu senaryolar üzerinden tedbir alması Amerika’nın bitmeyen Rusya kabusunun göstergesidir.