Kaynak: AA, 16 Kasım 2022

Fransız Senatosunda, "Azerbaycan'a yaptırım uygulanması ve Azerbaycan askerlerinin Ermenistan'ın olduğu iddia edilen topraklardan çekilmesini amaçladığı" belirtilen önerge görüşüldü.

Senatörler Bruno Retailleau, Christian Cambon, Eliane Assassi, Patrick Kanner, Herve Marseille ve Gilbert-Luc Devinaz'ın teklif ettiği önergenin görüşmelerinde, 1 "hayır", 36 "çekimsere" karşı 295 "evet" oyu kullanıldı.

Bağlayıcılığı bulunmayan önergede, Azerbaycan güçlerinin ve müttefiklerinin Ermenistan'a ait olduğu öne sürülen topraklardan çekilmeleri talep edildi.

Önergede, senatörler Fransız hükümetine de, Avrupalı ortaklarıyla Azerbaycan liderlerinin mal varlıklarına el konulması ve Azerbaycan gaz ve petrolüne ambargo uygulaması gibi sert tepkileri göz önünde bulundurması çağrısı yaptı.

Fransız hükümetinden Karabağ'da insani yardım bürosu açması istenen önergede, Fransa'nın Ermenistan'a desteğini her şekilde göstermesi talep edildi.

Öte yandan, senatörler önergede Fransa'yı, uluslararası tanınan sınırlarında Ermenistan ve halkının güvenliğinin garanti altına alınması için girişim başlatmaya ve bu kapsamda uluslararası toplumun himayesinde bir uluslararası güç konuşlandırılması talebinde bulunmaya çağırdı.

Bu önergeyle ayrıca, "9 Kasım 2020 tarihli ateşkes anlaşmasını uygulanması ve Azerbaycan ve Ermenistan arasında kalıcı barışın sağlamasına yönelik her türlü girişimin teşvik edilmesinin hedeflendiği" ifade edildi.

TÜRKSAM Haber Analiz

27 Eylül-9 Kasım 2020 gerçekleşen II. Karabağ Savaşı sonucu Azerbaycan, Ermeni işgalindeki toprakları geri almıştı. O tarihten bu yana Ermenistan imzalamış olduğu ateşkes anlaşmasına rağmen her fırsatta sınır ihlallerine devam etmiştir.  Bu bölgesel açmaz Güney Kafkasya’nın jeopolitik önemi sebebiyle küresel olarak odak noktasında olmuştur. Ermenistan’ın II. Karabağ Zaferini sabote eden teşebbüsleri sebebiyle gerek bölgesel aktör olarak Rusya arabuluculuğu nezaretinde, gerekse de Avrupa Konseyi’nin girişimleriyle taraflar birçok kez bir araya gelmiş sorunlar müzakere edilmiştir. Ermenistan müzakerelerde çözümcü bir yaklaşım sergilese de, saha da aksi yönde hareket ederek sınır tacizlerine ve ihlallerine devam etmiştir.

Fransa’nın Ermenilere yönelik politikalarına bakıldığında, Fransa tarafından sözde Ermeni soykırımı defalarca gündeme getirildiği, bu temelsiz iddiayı kabul ettiği, Ermeni lobilerine destek verildiği görülmektedir.

Fransa ve Ermeni ilişkilerinin tarihi kökenlerine baktığımızda, Millî Mücadele döneminde Anadolu’nun işgali maksadıyla Ermenilerle iş birliği yaptığı görülmektedir.  Fransa 1937 yılında ilk Ermeni soykırım anıtını açmış ve birçok soykırım anıtı dikmiştir. Bununla birlikte Türkiye’nin Paris Büyükelçisi İsmail Erez’in 1975 yılında ASALA (Ermenistan’ın Kurtuluşu için Ermeni Gizli Ordusu) tarafından şehit edilmesi ve düzenlenen birçok suikastta Fransa’nın Ermenilere destek olduğu iddia edilmiştir.

Azerbaycan-Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesi için son iki yıldır düzenlenen müzakereler ve girişimler bağlamında bölge istikrarını yakalamaya yönelik birçok çaba devam ederken Fransa’nın bu yönde bir önergeyi gündeme getirip kabul etmesi süreci baltalamak niyetinde olduğuna dair intiba yaratmaktadır. Bu önergenin kabulünün Ermenistan’ı cesaretlendirecek olması kuvvetle muhtemeldir. Ambargo kararının sahadaki yansımasını önümüzdeki günlerde göreceğiz. Avrupa enerjisi krizi ile mücadele içindeyken Fransa’nın böyle bir radikal karar almasına karşısında diğer Avrupa ülkelerinin tepkisi merak edilmektedir.

Fransa’nın her durumda Türklere karşı Ermeni menfaatini gözetmesi ve bu yönde politikalar uygulaması, tarihten günümüze oldukça aşina olduğumuz bir durumdur. Fransız Senatosunda Azerbaycan aleyhine alınan bu karar Fransa’nın bu konudaki politikalarının sürekliliğini ve gelecekte devam edeceğinin emaresini oluşturmaktadır.