Kaynak: BBC Türkçe, 31 Ekim 2022

Brezilya’da 30 Ekim 2022 tarihinde ikinci turu yapılan başkanlık seçimini solcu aday Luiz Inácio Lula da Silva, mevcut Başkan Jair Bolsonaro'yu geride bırakarak az bir farkla kazandı. İlk sonuçlara göre Lula, yüzde 99 oran ile sayılan oyların yüzde 50,83'ünü aldı.

1 Ocak 2023'te görevi devralacak olan Lula, en acil yapılması gerekenin açlığı bitirmek olduğunu ve halkın iyi yaşamak için yeniden umuda sahip olmak istediğini ifade etti. Aynı zamanda Lula, Amazon ormanlarındaki tahribata da son verileceğini vurguladı.

77 yaşındaki Lula da Silva’nın ilk başkanlık tecrübesi bu seçim değildi, Lula 2003-2011 yılları arasında iki dönem devlet başkanlığı yapmıştı. Daha sonra, yolsuzluk ve para aklama suçlamasıyla 2018 yılında cezaevine girmişti. Lula’nın cezaevi dönemindeyken başkan seçilen Jair Bolsonaro, iddialara göre faşist politikaları ile gündeme geldi.

ABD Başkanı Joe Biden, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Kanada Başbakanı Justin Trudeau Lula’yı sosyal medya platformu üzerinden tebrik eden liderler arasında oldu.

TÜRKSAM Haber Analiz

Büyük Potansiyeline rağmen hala açlık sorununu çözememiş Brezilya seçimleri aslında siyasetin iki ezeli yelpazesi; sağ ve sol uçlar arasında bir yarışa da dönüştü. Zira, bu seçimde sadece liderler değil, liderlerin hayata bakış açısı da yarıştı. Seçimlerin hem de uç sağ ve uç sol arasında olması, dünyanın gözünü ikinci kez Brezilya’ya çevirmesine neden oldu. 2 Ekim 2022 tarihinde yapılan seçimler, her iki adayın da yüzde 50 barajını geçememesinden dolayı ikinci tura kalmıştı. Lula, ilk turu da önde kapatmıştı. 

Brezilya’da iktidara gelen İşçi Partisi, 193 ülke arasında (Birleşmiş Milletler’e üye ülke sayısına göre) başa gelen 12. parti olma niteliğini taşıyor. Diğer önemli İşçi Partisi iktidarları, Avusturalya, Malta, Norveç ve Yeni Zellenda olarak gösteriliyor.

Şimdi Brezilya’da neler olabileceği tartışmalar arasında. Jair Bolsonaro'nun Donald Trump’a olan hayranlığını gizlemediği ve bir süredir kendi seçmen tabanını olası bir seçim kaybı durumunda oy hırsızlığına karşı uyardığı biliniyor. Bolsonaro’nun henüz Lula’yı tebrik etmediği de göz önüne alınınca, seçimlere itiraz edip etmeyeceği veya ülke içinde şiddet olaylarının başlayıp başlamayacağı merak ediliyor. Kanaatimizce Trump’ın başından geçen soruşturmalar Bolsonaro’nun da aynı yolu izlemeyeceğinin bir işareti olabilir.

Tartışmalardan bazıları da Ukrayna üzerinden ilerliyor. Başkan Lula’nın dünyayı sarsan, Rusya-Ukrayna Savaşı ile ilgili nasıl bir tutum sergileyeceği merak edilirken, seçim öncesi yapılan “tarafsızlık” açıklamaları hatırlatılıyor. Lula da Silva, henüz beklentileri karşılayacak bir açıklamada bulunmadı.

Buna karşılık Brezilya’nın önde gelen gazetelerinden Folha dae Sao Paulo'nun 25 Ekim 2022 tarihinde yayınlanan başyazısında eski lider Lula'nın "Sol otokratlar ve diktatörlerle tarihi ve ideolojik yakınlık içinde" olduğuna dikkat çekiyor, Küba ve Venezuela yönetimleri ile yakınlığı örnek veriliyor. Tüm bu tahminlere rağmen önceliği açlık sorunu çeken halkını doyurmak olan Brezilya’nın yeni liderinin Putin’e karşı sert bir ambargo uygulayan Amerika ve Batılı müttefiklerini karşısına almak istemeyeceği değerlendirilmektedir.