Kaynak: BBC News, 26 Aralık 2023

Dışişleri Komisyonu, AK Parti Ankara Milletvekili Fuat Oktay başkanlığında İsveç’in NATO üyeliği için toplandı. Toplantıda, Dışişleri Bakan Yardımcısı Burak Akçapar, İsveç'in NATO'ya üyelik sürecine ilişkin Komisyonu bilgilendirdi, milletvekilleri de kanun teklifi üzerinde görüşlerini dile getirdi.

İktidar Partisi, teklifin Genel Kurul’daki görüşme sürecine ilişkin net bir takvimleme yapmadı. AKP sözcüleri, İsveç’in terörle mücadele konusunda attığı adımlar ve iş birliği çabalarını olumlu bulurken, Genel Kurul’daki görüşme sürecinin, ABD Kongresi’nin, F-16’ların modernizasyonu konusunda atacağı adımlara göre şekilleneceğini ifade ediyorlar.

TÜRKSAM Haber Analiz

İsveç ve Finlandiya, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra NATO'ya katılmak için başvuruda bulundu. Ancak Türkiye, bu iki ülkenin terör örgütlerine destek verdiğini iddia ederek üyeliklerine karşı çıkmıştır. İsveç'in NATO üyeliği, Türkiye'nin vetosu nedeniyle askıya alınmıştır. Ancak Türkiye, İsveç'ten terörle mücadele konusunda bazı taahhütler aldıktan sonra vetosunu kaldırdı. Bu taahhütler arasında, İsveç'in PKK ve FETÖ'ye karşı daha etkin mücadele etmesi, teröristlerin Türkiye'ye iade edilmesi ve NATO'nun terörle mücadele konusundaki ortak politikalarına tam uyum sağlanması yer alıyor. İsveç, bu taahhütleri yerine getirmek için bir dizi adım atmayı taahhüt etti. Bu adımlar arasında, terörle mücadele yasasını güçlendirmek, terör örgütlerine finansman sağlayan kişileri tespit etmek ve teröristlerin iadesini kolaylaştırmak yer alıyor.

İsveç’in NATO’ya üyeliğinin uygun bulunduğuna dair protokolün yürürlüğe girmesi için, TBMM Genel Kurulu’nda da kabul edilmesi gerekiyor. Genel Kurul'da da kabul edilmesi durumunda, protokol NATO üyesi tüm ülkelerin parlamentolarına gönderilecek. Bu ülkelerin parlamentoları da protokolü kabul ederse, İsveç resmen NATO üyesi olacak. İsveç'in NATO üyeliğine ilişkin teklifin Genel Kurul'da ne zaman ele alınacağına dair bir zaman dilimi belirtilmedi.

İsveç'in NATO'ya katılımı hem İsveç hem de NATO için hem olumlu hem de olumsuz sonuçlar doğurabilir. Bu sonuçları artı ve eksi yönlerle değerlendirirsek; İsveç NATO’ya 32. üye olarak girdiği anda, İsveç’in güçlü bir ordusu ve hava savunma sistemi olduğu için Baltık Denizi’nde ki NATO savunması güçlenecektir. İsveç’in NATO’da olması Rusya'ya karşı caydırıcı etkiyi artıracak, Rusya’nın NATO'ya karşı saldırgan bir eylemde bulunma olasılığını azaltacaktır. İlerleyen zamanlar da ise İsveç’in NATO'ya üyeliği, Rusya tarafından bir tehdit olarak görülebilir ve bu da iki ülke arasındaki ilişkileri gerebilir. Ayrıca, İsveç'in terörle mücadelede Türkiye'nin beklentilerini ne ölçüde karşılayacağı, Türkiye-İsveç ilişkilerini ve Türkiye'nin NATO içindeki konumunu önemli ölçüde etkileyecektir.

İSVEÇ'TEN İLK AÇIKLAMA

İsveç'in NATO üyeliğine ilişkin protokolün TBMM Dışişleri Komisyonu'nda kabul edilmesi, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg tarafından memnuniyetle karşılandı. Stoltenberg, onay sürecinin hızlı bir şekilde tamamlanması çağrısında bulundu. Bu konuda görüş bildiren ABD Dışişleri Bakanlığı ise, Türkiye'nin İsveç'in NATO üyeliğine ilişkin attığı son adımı memnuniyetle karşıladığını kaydetti.