İçinde bulunduğumuz neredeyse bütün bölgede irili ufaklı saldırı ve çatışmalar devam ederken, son günlerde Azerbaycan ile Ermenistan arasında çıkan çatışmaların en kanlısının dün yaşandığı ve 11 Azerbaycan Askerinin şehit edildiği öğrenilmiştir. Azerbaycan basınında 51 Ermeni askerinin öldürüldüğüne dair iddialar da mevcuttur. Azerbaycan Savunma Bakanlığı ise net bir rakam vermeden çok sayıda Ermeni askerin öldürüldüğü ve yaralandığını ifade etmiştir. Ermenistan ise 2 kaybının olduğunu ileri sürmüştür.

Ermenistan’ın Azerbaycan’a ait işgal ettiği bölgelerde son günlerde sürekli olarak 1994 yılında varılan ateşkesin bozduğuna yönelik haberler alınmaktaydı. Son olarak Ermenistan Silahlı Kuvvetleri’nin Azerbaycan’ın Ağdam, Terter ve Gazah bölgeleri yönünde saldırılar başlatmış ve neticesinde 11 Azerbaycan askeri şehit olmuştur. Saldırıların Ermenistan tarafından başlatıldığı ve Ermenistan’ın Rus uydu ve istihbarat desteğinde yürütüldüğü ifade edilmektedir. Öncelikle saldırı bölgelerinin ateş altına alınması ve ardından hareket eden Azerbaycan askerlerinin ise önceden mevzilenmiş keskin nişancılar tarafından vurulması bu saldırıların koordineli ve planlı bir saldırı olduğunu ortaya koymaktadır.

Her ne kadar Ermenistan tarafı ilk Azerbaycan’ın saldırıya geçtiğini ve pusuya düşürüldüğünü söylese de kayıp durumu ve çatışma noktalarına bakıldığında saldırıların Ermenilerce yapıldığı anlaşılmaktadır. Ateşkesin sağlandığı 1994 yılından beri ilk defa Azerbaycan ordusu bir günde bu kadar büyük kayıplar vermiştir. Azerbaycan tarafı bu saldırıların karşılıksız bırakılmayacağını söylemiştir.

Tarih boyunca hep büyük güçlerin adeta oyuncağı haline gelen ve büyük güçler tarafından sürekli olarak kullanılan Ermenistan’ın son saldırılılarının iyi analiz edilmesinde fayda vardır. Zira saldırılar Rusya’nın iyice köşeye sıkıştığı, Batı tarafından Rusya’ya ambargonun uygulandığı bir zamana denk gelmektedir. Ayrıca saldırı bölgesi iki gün önce Ermenistan Savunma Bakanı tarafından teftiş edilmiş ve birkaç gün önce de Gümrü’deki Rus Askeri Üssü’nde Rus ve Ermeni askerler ortak tatbikat yapmışlardır.

Rusya Ermenistan’ı kışkırtarak bölgeyi savaş alanına çevirebileceğini göstermek istemektedir. Zira bölgede Azerbaycan ile Ermenistan arasında çıkabilecek bir savaş Türkiye’yi de içerisine çekebilecek bir potansiyele sahiptir. Bu durumda Batının Rusya ile ilişkileri tanzimlemede daha hassas davranacağını söylemek mümkündür. Hem Malezya Havayollarına ait uçağın düşürülmesinde Rusya’nın suçlanması ve hem de Ukrayna’daki ayrılıkçıların açık bir şekilde Rusya tarafından desteklenmesi Rusya’yı bölgede iyice yalnızlaştırmıştır. Rusya şimdilik bir çıkış yolu aramaktadır ve bunun için Ermenistan saldırılarını koz olarak kullanılmaktadır.

Gazze, Suriye, Irak, Ukrayna, Kırım, Doğu Türkistan ve diğer bölgelerde var olan ve süren çatışmalara yönelik olarak Türkiye’nin etkisiz ve tarafsız kalması neticesinde bölgede hep Türkler öldürülmekte ve Türk yurtları işgal edilmektedir. Ermenistan’ın bu son hamlesinde de bundan cesaret aldığı açıkça görülmektedir. Zira Türkiye’nin diğer bölgelerdeki çatışmalara ses çıkarmaması, Gazze’de olduğu gibi ses çıkarsa da bölgede yürüttüğü yanlış dış politika sonucu etkisiz eleman pozisyonuna düşmesi Ermenistan’ı bu saldırıda cesaretlendirmiştir.

Gerek ekonomik imkanlar, gerek nüfus potansiyeli ve gerekse de savunma harcamaları açısından Azerbaycan, Ermenistan’ı birkaç defa katlayacak güçte ve durumdadır. Azerbaycan nüfusu 10 milyona yaklaştığı halde Ermenistan nüfusu 2 milyona düşmüştür. Ermenistan sürekli göç vermektedir ve göç edenlerin çoğu askerlik çağındaki erkek nüfustur. Azerbaycan’ın ise oldukça dinamik bir genç nüfusu vardır. Ekonomik açıdan ve savunma harcamaları bakımında da Azerbaycan Ermenistan’da daha güçlü durumdadır. Peki, öyleyse Ermenistan’ın adeta cesaret hapı içmiş gibi Azerbaycan’a saldırmasının sebebi nedir? Bu sorunun cevabı Rusya’da yatmaktadır. Zira Rusya’dan cesaret, yönlendirme ve destek almadan Ermenistan’ın buna kalkışması pek ihtimal dâhilinde gözükmemektedir.

Rusya’nın desteğine rağmen Ermenistan’ın Azerbaycan ile topyekun savaşa girmesi Ermenistan için intihar manasına gelecektir. Ermenistan Rusya’nın bütün desteğine rağmen bu savaşa dayanamaz. Ancak bölgede sıcak çatışma ihtimali ve hatta topyekun savaş ihtimali de her geçen gün artmaktadır.

Bölgede bizden habersiz yaprak kımıldamaz dedikten sonra Musul’da başkonsolosluğundaki bütün personelini IŞID’a kaptıran Türkiye yanı başında beliren bu savaş ihtimaline ne kadar hazırlıklıdır. Asıl cevaplanması gereken soru da budur…

NOT: Ermenistan'ın saldırısı sonucu şehit olan Azerbaycan askerlerine Allah'tan rahmet, Azerbaycan ve Türk Dünyası'na başsağlığı diliyorum.

                                                                                                                                                                                                            Dr. Sinan OĞAN   

                                                                                                                                                                                                           TÜRKSAM Başkanı

                                                                                                                                                                                                               MHP Iğdır Mv.