Savaşmak devletleri yalnızca askeri, ekonomik yönden etkilemez. Ardından uzun yıllar sürecek kültürel, akademik boykot ile de karşılaşılmaktadır. Diplomaside sert güç olarak adlandırılan yaptırımların bir türü olarak boykot örmeği verilebilir. Uluslararası toplum savaşlara askeri olarak müdahale edemediğinde yaptırım kararı alır. Boykot da bunun bir örneğidir. Farklı türleri olan boykotun kültürel ve akademik tarafı incelendiğinde İsrail için zor geçecek yıllar olduğu söylenebilir.

Akademik ve Kültürel Boykot

Kültürel ve akademik boykot, uluslararası sanat etkinliklerinden men edilmek, işbirliğini engellemek, üniversitelerin akademik çalışmalarına katkı sunmamak vb. olarak çeşitlendirilebilir. Dışlanmak terimi bu konu için uygun kavram olacaktır. Bir hayli etkili olan bu boykot türü ülkeleri uluslararası alanda daha az görünür kılmaktadır. Aylardır süren İsrail-Hamas Savaşı’nın ardından özellikle Gazze bölgesinde yaşanan dramın görüntüleri bütün dünyaya ulaşmış ve büyük tepkilere sebep olmuştur.

Uluslararası örgütler ve devletler sürekli olarak çalışmalar yapmakta ve bu savaşın durması için çabalamaktadır. İsrail’in kontrolsüz aşırı güç kullanımı, hastane vb. yerlerin bombalanması, Gazze bölgesine giden yardımları engellemesi ve savaş sebebiyle binlerce insanın açlıktan, hastalıktan vb. durumlardan ötürü hayatını kaybetmesi İsrail’e karşı negatif bir imaj oluşturmuştur.

Askeri müdahale de bulunulamayacağından İsrail’e karşı akademik ve kültürel boykot uygulanmaktadır. Filistinlilerin oluşturduğu birçok dernek bu konuda kurumlara sürekli olarak baskı uygulamaktadır. Filistinliler için Boykot, Tecrit ve Yaptırım (BDS), Bu baskılar sonucu İsrail’in uluslararası etkinliklerden men edilmesi konuşulmaktadır. Akademik boykot uygulanan alanlara baktığımızda; Filistin Kampanyası (PACBI) adlı sivil toplum kuruluşu İsrail’deki üniversitelerin savaşa destek verdikleri düşüncesi ile üniversiteleri boykota davet etmiştir.

Norveç’teki Bergen Üniversitesi ve Bergen Mimarlık Okulu, İsrail’in, askeri üniformaların ve teçhizatın tasarımı projelerindeki rolü nedeniyle İsrail’in Bezalel Sanat Akademisi ile olan 2 işbirliği anlaşmasını sonlandırdığını belirtmiştir. 4 Norveç üniversitesi İsrail üniversiteleriyle olan ilişkilerini sonlandırdıklarını açıklarken Oslo’da bulunan OsloMet Üniversitesi İsrail’in Hayfa Üniversitesi ile değişim anlaşmalarını dondurduğunu, ayrıca gelecekte herhangi bir İsrail üniversitesiyle işbirliği anlaşması imzalamama kararı aldıklarını dile getirmiştir. Bu kararları almalarında Filistinli akademisyenlerin çabalarının etkili olduğu açıktır.

Kültürel boykot örneği olarak film festivalleri, Eurovision gibi dünyaca ünlü yarışmalardan men edilmek örnekleriyle karşılaşmaktayız. 74. Berlin Film Festivali’nde (Berlinale) "Strike Germany" grubu tüm sinema eleştirmenlerini, festival yönetiminin ve Almanya Federal Hükümeti'nin İsrail yanlısı tutumu nedeniyle Berlinale’e katılmamaya davet etmiştir. Barış için Sinema galasında farklı yerlerdeki koltuklarda oturan altı-yedi kişi ayağa kalkarak, konuşması esnasında eski ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'u protesto etmiştir: “Savaş suçlususunuz. Yazıklar olsun size, utanın.”

12 binden fazla sanatçı İsrail'in 2024 Venedik Bienali'nden çıkarılması çağrısında bulunmuştur. Birçok ünlü sanatçı İsrail’de konser vermeyi reddettiğini açıklamıştır. Bu kararlar yüzbinlerce kişiyi etkileyebilecek olan insanların ve kurumların kararları olduğu için protesto anlamı da taşımaktadır.

İsrail’in 2024 Eurovision Şarkı Yarışması için sunduğu iki şarkısının da siyasi mesaj içerdiği gerekçesiyle reddedilmiştir. İsveç ve İrlanda gibi bazı ülkelerde İsrail'in Eurovision' a katılımının engellenmesi için sanatçılar ve siyasetçiler çağrıda bulunmaktadır. Veriler ABD’de 8 binden fazla kültür çalışanının Gazze’de yaşananlara karşı İsrail’e tepki gösterdiğini göstermektedir. 4 binden fazla kültür çalışanı İsrail’e verilen askeri ve siyasi desteği sona erdirilmesini talep eden mektup imzalamıştır.

Kültür çalışanları İsrail’e olan tepkilerini bu şekilde ifade etmektedir. Bir devlet için uluslararası alanda yapılan bu boykot haklı olduğunu iddia ettiği savaşı kazansa dahi imajını zedelemektedir. Burada konu etkinliklerden men edilmekten öte oluşan algıdır. İsrail devleti ve halkı bu boykotun etkilerini uzun süre yaşayacaktır. Burada aşırı güç kullanımı ve saldırgan tavır etkili olmaktadır. Uluslararası hukukun ihlal edilmesi, savaşın hala sürdürülmesi ve görüntülenen korkunç saldırılar her alanda İsrail’e olumsuz etkiler ile dönecektir.

Sonuç

Savaşın sonuçlarından biri olan kültürel ve akademik boykot savaş süresince değil bitişinden yıllar sonra dahi etkisini sürdürmektedir. İsrail’e karşı uygulanan bu boykot üniversiteleri, öğrencileri, akademisyenleri, kültür çalışanlarını etkilemektedir. İsrail’in Eurovision ve Venedik Film Festivali gibi birçok uluslararası etkinlikten men edilmesi konuşulmaktadır. Dünya çapında binlerce kültür çalışanı İsrail’e karşı bu şekilde tepki göstermektedir. Üniversiteler akademik işbirliklerini sonlandırmakta, öğrenci değişim programlarını bitirmektedir.

İsrail’in Filistin’de uyguladığı aşırı güç kullanımı, saldırgan tavırla yapılan açıklamalar ve uluslararası hukukun ihlal edilmesi bu duruma sebebiyet vermiştir. Akademik ve kültürel boykot farklı alanlara yayılarak büyüyecek ve uzun yıllar devam edecektir.